Yanardağları Sen Biçimlersin

Yanardağları sen biçimlersin,
yanardağlar seni.
Leylekleri tutan sen suçlularevinde,
leylekler seni tutuklar.
Adaları avlayan sen,
etçil adalar
sen avlar
o denli uzak ki, sen kendin bile değilsin
Ey sen, karşılıklı etki.

Uygarlaştırırsın 
birkaç nesneyi: Pencereyi, gemi günlüğünü,
evini öksüzün.
Umut taşırsın
birkaç ırmağa
denize ulaşamıyan.
Savunursun birkaç meşeyi
savunurcasına dilini
yabancı bir dile karşı.
Elma sence
konuşan elma olur.
Sence uzayıp gider göçü serçelerin.

Nesnesin
düşünce onu güzelleştiren,
kavram onu öldüren.
Bu sarı boyunbağı,
ondan sorumlusun
öldürüm gibi eski bir bahçe eşiğindeki.
Sen adlandırınca
mavi gökyüzünü, denizi, yıldız yellerini,
özgürlüğünden edersin.
Sözcüklerin,
kızarmış demir yokluğun omuzunda.
Bozuyorsun
çok anlamakla.

Olacağı söylersin
öğrenildiği gibi a b c, iki artı iki.
Yeniden yaratırsın
yüreği, şu sin yazıtını güvercinlerin uyuduğu.
Yüzün yok,
çaldın onları çakmak taşından,
kısraktan, kasımpatıdan.
Saltı taşıyorsun
kendinle, bir torbada, bir kilo pirinç gibi.
Egemen olduğunu sanırsın sonsuza
bunca tüyler altında sen
tozlara saldırır toz ancak.

Alain Bosquet

Yaşamak Öldürmektir

- okuyorsun
- yürekte bir puma
- görüyorsun
- gözlerde bir volkan
- korkuyorsun
- omuzun üzerinde bir ada
- yaşıyorsun
- yaşamak öldürmektir toprağı
- ölüyorsun
- ölmek yıpratmaktır uzayı

Alain Bosquet

Yazacağım

yazacağım bu şiiri
bana tukan 
kanatları gibi yumuşak
bir ırmak versin diye

yazacağım bu şiiri
sana bir şafak sunsun diye
gece olunca boğazın
ve koltukaltın arasında

yazacağım bu şiiri
on bin kestane ağacı
uzatsın diye tatillerini
her çatının üzerine
bir kuyruklu yıldız gelip otursun diye

yazacağım bu şiiri
kuşku, o yaşlı kurt 
sürgüne gitsin diye
bütün nesneler
müzik derslerini alsınlar diye

yazacağım bu şiiri
sevmek için nasıl sevilirse şaşarak
saygı duymak için nasıl sevilirse unutarak
yaraşmak için bilinmeyene dokunulamayana

yazacağım bu şiiri
memeli ya da ağaç
hiç bir şeye mal olmaz
öylesine değerli
yaşamımdır bedeli

Alain Bosquet

Alain Bosquet

Alain Bosquet, asıl adı Anatole Bisk (Bisque)’tir. 28 Mart 1919 tarihinde Odessa’da (Ukrayna) doğdu, 17 Mart 1998 tarihinde Paris’te yaşamını yitirdi. 1920 li yıllarda ailesi Bulgaristan’a göç etti, Varna ve Sofya’da yoksulluk içinde yaşadılar; 1925’te Belçika’ya geçtiler. Brüksel Özgür Üniversitesi (Université Libre de Bruxelles) ve Sorbonne Üniversitesi’nde felsefe öğrenimi gördü. Belçika vatandaşlığına kabul edildi. 1940 yılında Belçika, Almanya tarafından işgal edilince orduya katıldı. Belçika ve Fransa orduları dağıtılınca çeşitli Avrupa ülkeleri ve Havana üzerinden, 1942 yılında New York’a kaçtı. New York’ta, De Gaulle yanlısı Fransız gazetesi La Voix de la France’ta çalışmaya başladı, André Breton ve Saint John Perse gibi göçmen Fransız ozanlarıyla tanıştı. Ardından Amerikan ordusuna yazılarak ABD vatandaşlığına geçti. ABD ordusunda iken Normandiya ve Versailles’a geldi; savaşın son günlerinde ve sonrasında bir süre Berlin’de bulundu. 1951 yılında Paris’e döndü ve kendini bütünüyle edebiyat çalışmalarına verdi. Combat, le Figaro, le Monde, la Nouvelle Revue Française, Nota bene’de çalıştı. Fransa vatandaşlığına 1980 yılında geçti. Belçika Kraliyet Fransız Dil ve Edebiyatı Akademisi ile Quebec Edebiyat Akademisi üyesi olan Bosquet, Mallarmé Akademisi’nin başkanlığını yaptı. Yaşamı sürgünler ve savruluşlarla geçen Alain Bosquet, kendini bu gezegende yerleşmiş bir yabancı olarak görmüş ve yapıtlarında her zaman aynı anda bütün dünyaya seslenme özlemini dile getirmiş; ses öğesini şiirinde gizli notalama gibi kullanmış, çağrışımı sınırlı ama şaşırtıcı imgelere dayalı arı bir şiir kurmuştur.

Eserleri

• A la mémorie de ma planète (Gezegenimin Anısına, 1948)
• Langue morte (Ölü Dil, 1952)
• Premier testament (Birinci Vasiyet, 1957)
• Deuxième testament (İkinci Vasiyet, 1959)
• Maitre objet (Temel Nesne, 1962)
• Quatre testaments et autres poemes (Dört Vasiyet ve Başka Şiirler, 1967)
• 100 notes pour une solitude (Bir Yalnızlık İçin 100 Not, 1970)
• Notes pour un amour (Bir Aşk İçin Notlar, 1972)
• Notes pour un pluriel (Bir Çoğul İçin Notlar, 1974)
• Le livre du doute et de la grâce (Kuşku ve Lutfun Kitabı, 1977)

Türkçe'de Alain Bosquet

• Alain Bosquet Yaşamı Sanatı Şiirleri, Çeviri: Abdullah Rıza Ergüven, Berfin Yayınları, İstanbul, 1995

Ödülleri

• 1952 Guillaume Apollinaire Ödülü
• 1968 Fransız Akademisi Büyük Şiir Ödülü
• 1978 Fransız Eleştirmenler Sendikası Ödülü