Şiir, Sadece: 2013-11-03

9 Kasım 2013 Cumartesi

Nasıl Doğar Bayraklar?

Bugüne dek hep böyle var olageldi bayraklarımız:
Bütün şefkatiyle halk işlemiştir onları,
dikmiştir parçalarını bütün acılarıyla.

Halk iliştirdi yıldızı yanan elleriyle.
Ve kesmiştir bir parçayı ya gömlekten ya da gökkubbeden
Memleketin mavi yıldızı için.

Ama kırmızı renk damla damla doğmuştur.


Pablo Neruda
"La arena traicionada", "Canto General"den

Nasıl Tanıdı Üzümler

Nasıl tanıdı üzümler
salkımların birliğini?

Ve bilir misin hangisi daha zordur,
tohumu ekmek mi, hasadı toplamak mı?

Cehennemsiz yaşamak kötüdür:
yeniden oluşturabilir miyiz onu?

Ve acıklı Nixon’un poposunu
konumlanabilir miyiz mangalın üzerinde?

Kuzey Amerikan napalmlarıyla
kızartmaya ne dersin kısık ateşte?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

Günlük 1968-1975

XXIX

Bir çiçekler devrimi mi?
Evet.
Ama örtmek için değil sadece
çiçek tozlarını yaslı Afrika'mızın
karanfilden bayraklarla.
Dişilikleri yemiş tadıyla yüklü
çiçekler gerek bize.


XXX

Kızıl kuşlar düştü ansızın
her gece öldürülen aydan,
ağaç kütüklerine kondular
bir mızrağın
erkekçe sivriliğiyle.
Gördük.
ateş örüyorlardı gagalarıyla,
kanat çırpıyorlardı,
yıldızların kanıyla alev alev.
ve direklerde
sallanıyordu
kanatları...

Bayraklar.


XXXIII (o yıpranmış çocukluk simgesiyle bitireceğim. Evimin karşısındaki bahçede bilye oynayan çocuk. Söyle. Şair, gerçek Devrimi'nin yitik sevincini söyle!)

Bahçenin köşesinde,
kör gözlerle çevrelenmiş bu bulutlu günde.
yeri kazmaya başladı çocuk,
ansızın durdu, eli yanmıştı.
eli yanmıştı duru güneşin lekeleriyle.
parmak derilerinin
tatlı umudunu
geride bırakarak ölen
o tanrıların gömdüğü güneşin lekeleriyle.
Yansın,
elin,
bileğin,
kolun.
Duru Ateş'in alevi.
bir gün o alevle kuracaksın bir başka dünyayı.
gölgelerde bir başka beyazlık belirecek.
katillerin gölgelerinde bile.
Haklı bir dünya.
fabrikalar dünyası,
ağaçlar yaprak değil,
rüzgarını taşıyacak kadın saçlarının.
Her taşta, her yemişte, her gölde, her çiçekte,
her yanardağda.
tam ortasında gezegenin
çiçek tozlarıyla yüklü yüreğinin vuruşunu duyacak herkes
- yanık ellerin çocuğu.


Jose Gomes Ferreira
Çeviren: Ülkü Tamer

8 Kasım 2013 Cuma

Nazım'a Bir Göz Çelengi

Neden öldün Nâzım? Senin türkülerinden yoksun
ne yapacağız şimdi?
Senin bizi karşılarkenki gülümseyişin gibi bir pınar
bulabilecek miyiz bir daha?
Senin gururundan, sert sevecenliğinden yoksun
ne yapacağız?
Bakışın gibi bir bakışı nereden bulmalı,
ateşle suyun birleştiği
Gerçeğe çağıran, acıyla ve gözüpek bir sevinçle dolu?
Kardeşim benim, nice yeni duygular, düşünceler
kazandırdın bana
Denizden esen acı rüzgâr katsaydı önüne onları
Bulutlar gibi, yaprak gibi uçarlar
Düşerlerdi orada, uzakta.
Yaşarken kendine seçtiğin
Ve ölüm sonrasında seni kucaklayan toprağa.

Sana Şili'nin kış krizantemlerinden bir demet
sunuyorum
Ve soğuk ay ışığını güney denizleri üzerinde parıldayan
Halkların kavgasını ve kavgamı benim
Ve boğuk uğultusunu acılı davulların, kendi yurdundan...
Kardeşim benim, adanmış asker, dünyada nasıl da
yalnızım sensiz.
Senin çiçek açmış bir kiraz ağacına benzeyen
yüzünden yoksun
dostluğumuzdan, bana ekmek olan,
rahmet gibi susuzluğumu gideren ve kanıma güç katan
Zindanlardan kopup geldiğinde karşılaşmıştık seninle
Kuyu gibi kapkara zindanlardan
Canavarlıkların, zorbalıkların, acıların kuyuları
Ellerinde izi vardı eziyetlerin
Hınç oklarını aradım gözlerinde
Oysa sen parıldayan bir yürekle geldin
Yaralar ve ışıklar içinde.

Şimdi ben ne yapayım? Nasıl tanımlanır
Senin her yerden derlediğin çiçekler olmaksızın bu dünya
Nasıl dövüşülür senden örnek almaksızın,
Senin halksal bilgeliğinden ve yüce şair onurundan yoksun?
Teşekkürler, böyle olduğun için!
Teşekkürler o ateş için
Türkülerinle tutuşturduğun, sonsuzca.


Pablo Neruda

Ne Kadar Dayanır Bir Gergedan

Ne kadar dayanır bir gergedan
kımıldadıktan sonra?

Yine ne anlatır yapraklar
yeni ilkbahara dair?

Yaşar mı yapraklar tekmil gizlilikte
kışları, köklerle birlikte?

Ne öğrendi yeryüzündeki ağaç
gökyüzüyle söyleşsin diye?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

7 Kasım 2013 Perşembe

Ne Kadar Konuşacak Diğerleri

Ne kadar konuşacak diğerleri
bizler çoktan konuşmuşsak?

Pedagog Marinello hakkında
José Martí ne söylerdi acaba?

Kaç yaşındadır Kasım ayı?

Onca sarı parayla
neyin hesabını öder sonbahar?

Votka ve yıldırımın karıştırıldığı
kokteylin adı nedir?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

Ne Saklıyorsun Kamburunun Altında

Ne saklıyorsun kamburunun altında
dedi deve kaplumbağaya.

Ve sordu kaplumbağa:
neler söyleşirsin portakallarla?

“Yitik Zamanın Peşinde”den fazla mıdır
bir armut ağacının yaprakları acaba?

Sarardıklarını hissettikleri zaman
neden intihar eder yapraklar?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

6 Kasım 2013 Çarşamba

Ne Zaman Görürüm Denizi Yeniden

Ne zaman görürüm denizi yeniden,
beni görmüş ya da görmemiş olan denizi?

Niçin soruyor dalgalar bana
onlara sorduğum soruları?

Ve niçin çarpıyorlar kayalıklara
israf edilmiş bütün bu hevesle?

Asla bıkmazlar mı tekrarlamaktan
kendi bildirilerini kuma?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

Ne Zaman Okur Kelebek

Ne zaman okur kelebek,
uçarken kanadına yazılanı?

Hangi harfleri gereksinir arı
anlamak için yol güzergâhını?

Hangi sayılardan çıkarır karınca
kendi ölü askerlerini?

Ve kıpırdamadıklarında
adı nedir o tayfunların?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

5 Kasım 2013 Salı

Nerede Bir Zamanlar Ben Olan O Çocuk

Nerede bir zamanlar ben olan o çocuk,
hâlâ bende midir yoksa gitmiş midir?

Hoşlanmadığım şey bilir mi hoşlanmadığımı
ve benden hoşlanmaz mı kendisi de?

Nasıl da büyüdük onca zamandır
birlikte, ayrılmak için yalnızca?

Niçin ölmedik ikimiz de,
öldüğünde çocukluğum?

Ve eğer yitirmişsem ruhumu,
niye sadık kalıyor bana iskeletim?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

Niçin Anımsamaz Yaşlılar

Niçin anımsamaz yaşlılar
borçlarıyla yangın yaralarını?

O genç şaşırmış bayanın
böyle koktuğu doğru mu?

Niçin yoksullar hemen hemen
hiç anlamaz yoksulluktan kurtulmayı?

Nerede bulunur
düşlerinde çalan o çan?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

4 Kasım 2013 Pazartesi

Niçin Bir Gizem Olarak Doğmadım

Niçin bir gizem olarak doğmadım?
Niçin arkadaşsız büyüdüm?

Gururumun kapılarını kırmamı
kim emretti bana?

Ve uyurken ya da hastayken ben
kimdir benden dışarı çıkıp yaşayan?

Ve hangi bayrak dalgalandırılır
unutulmadığım yerlerde?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan

Niçin Gitmez Büyük Uçaklar

Niçin gitmez büyük uçaklar
çocuklarıyla gezmeye?

Yuvasını limonlarla dolduran
bu sarı kuş hangi tür kuştur?

Güneşin balını emmeyi
niçin öğretmiyoruz helikopterlere?

Gecesel un çuvalını
nerede bıraktı acaba dolunay?


Pablo Neruda
"Sorular Kitabı"ndan