Dervişlik Makaamı Hâl İçinde Hâl

Dervişlik makaamı hâl içinde hâl
Ferâgatlık makaamı derviş olana muhâl

Derviş ayrılamaz evvelki demden
Hiç firkat olmadı nasibdir visâl

Dervişler fitne kabın bunda uşattı
Hareket etti bunda olmadı battâl

Dervişlik dirliği sırat üzredir
Hisâbı ettiler zerre-i miskal

Derviş Ene’l Hak derse n’ola aceb mi
Hep varlık Hakk’ındır alâ külli hâl

Derviş ırma gözün evvelki demden
Yunus giripdür hem âhır hem evvel

Yunus Emre

Dinin İmânın Var İse Hor Görmegil Dervişleri

Dinin imânın var ise hor görmegil dervişleri
Cümle âlem müştakdurur görmekliğe dervişleri

Ay u güneş müştakdurur dervişlerin sohbetine
Feriştehler tesbihinde zikrederler dervişleri

Tersâlar tapıya gelir hükm ısları zebûn olur
Dağlar taşlar secde kılur görüceğiz dervişleri

Ol âlem fahri Mustafâ sıdkı bütün kân-ı safâ
Ondan ister isen sefâ sen hoş tutgıl dervişleri

İncidesin âh ederler ömrün kökün kuruturlar
Gözsüz olasın yedeler tâ bilesin dervişleri

Yer gök aydır hırka hakkı himmetleri olsun bâkı
Ol pâdişah oldu sâkıy esridirler dervişleri

Gökten inen dört kitabı günde bir kez okur isen
Vallah didâr görmeyesin sevmez isen dervişleri

Yunus aydır bu aşk geldi ölmüş canım diri kıldı
Sen ben demek benden kaldı görüceğiz dervişleri

Yunus Emre

İşidin Ey Yârenler Eve Dervişler Geldi

İşidin ey yârenler eve dervişler geldi
Can şükrâne verelim eve dervişler geldi

Her kim görür yüzünü unutur kend’ özünü
İlm-i bâtından öter eve dervişler geldi

Dervişler uçar kuşlar deniz kenarın kışlar
Zihî devletli başlar eve dervişler geldi

Seydi Balım ilinden şeker tamar dilinden
Dost bahçesi yolundan eve dervişler geldi

Yunus kulun oğursuz kimsesi yok yalınız
Fidî kılın canınız eve dervişler geldi

Yunus Emre

Derviş Olan Kişiler Aceb Nite Dirile

Derviş olan kişiler aceb nite dirile
Yol takaazâsı budur bir ola her bir ile

İkilik eylemeye hiç yalan söylemeye
Âlem bulanır ise bulanmadan durula

Aceb öyle kim ola bulanmadan durula
Öylelik ister isen yoldaş olgıl er ile

Er ile yoldaş olan key olası gönülden
Âlem yoldaş olurdu olurmısa dil ile

Dilden nesne ne gelmez su ile gönül yunmaz
Gerçeğin gelenleri yederler bir kıl ile

Dün ü günün çekerler ol kıl üzülsün diye
Ömrün anda berkitmiş yedilir bir kıl ile

İnce sanman ol kılı güzâf sanman bu yolu
Erenler geçti geldi her biri bir hâl ile

Her kim hâli hallendi ol bey oldu kullandı
Yunus sen kul olagör bey söyleşir kul ile

Yunus Emre

Eğriliğin Koyasın Doğru Yola Gelesin

Eğriliğin koyasın doğru yola gelesin
Kibr ü kîni çıkargıl erden nasîb alasın

Ne versen elin ile şol varır senin ile
Ben desem inanmazsın varıcağız göresin

Gönülde pas oturur onda seni yitirir
İçeri şah oturur giremezsin göresin

On ikidir hücresi yedi dervâzesi var
Anda iki dilber var bilmezsin ki sorasın

Var kardaşını öldür dahı avretin boşa
Anana kâbin kıydır Hakk’ı ayan göresin

Biçâre miskin Yunus aşktan da’vî kılarsın
Dosttan haber gelicek yüz sürüyü varasın

Yunus Emre

Sûretten Gel Sıfâta Ondan Ma’nî Bulasın

Sûretten gel sıfâta ondan ma’nî bulasın
Hayallerde kalmagıl erden mahrum kalasın

Bu yolda acayip çok sen’ acebe aldanma
Acâyip anda ola dost yüzünü göresin

Aşk kuşağın kuşangıl dostun yoluna vargıl
Mücâhede çekersen müşâhede göresin

Bundan aşkın şehrine üç yüz deniz geçerler
Üç yüz deniz geçiben yedi tamu bulasın

Yedi tamuda yangıl her birinde kül olgıl
Vücûdun onda kogıl ayrık vücud bulasın

Hakıykattir Hak şarı yedidir kapıları
Dergâhında yazlıdır girip kudret göresin

Evvelki kapısında bir kişi olur onda
Sana aydır teslîm ol sen miskinlik bulasın

İkinci kapısında ik’ arslan vardır onda
Niceleri korkutmuş olmasın kim korkasın

Üçüncü kapısında üç evren vardır onda
Sana hamle ederler olmasın kim dönesin

Dördüncü kapısında dört pirler vardır onda
Bu söz sana rumuzdur gör kim delil bulasın

Beşinci kapısında beş rühban vardır onda
Türlü mata’lar satar olmasın kim alasın

Altıncı kapısında bir hûr’ oturur onda
Sana aydır gel beri olmasın kim varasın

Çün sen onda varasın ol hûriyi alasın
Bir vayadan ötürü yolda mahrum kalasın

Yedinci kapısında yediler otrur onda
Sana derler kurtuldun gir dost yüzün göresin

Şu dediğim sözlerin vücuddan daşra değil
Tefekkür kılar isen cümle sende bulasın

Yunus işbu sözleri Hak varlığından söyler
İster isen kânını miskinlerde bulasın

Yunus Emre

Bu Dervişlik Yoluna Aşk ile Gelen Gelsin

Bu dervişlik yoluna aşk ile gelen gelsin
Ya dervişlik neydiğin bir zerre duyan gelsin

Hele biz işbu yola gelmedik riyâ ile
Bu melâmetlik donun bizimle giyen gelsin

Gözüyle gördüğünü örte eteği ile
Bu yol key ince yoldur yüreği duyan gelsin

Ulu kiçi erenler demiş bizi sevenler
Kayıkmasın geriye ol şâha gelen gelsin

Her kim sever Allâh’ı rahmet kılar vallâhi
Dil sevgisiyle olmaz aşk ile göyen gelsin

İşbu sözü aydandan bize nişan gerektir
Söz muhtasarı budur canına kıyan gelsin

Yunus söz ile kimse kablyete geçmedi
Bûd u vücûd dermiyan ortaya koyan gelsin

Yunus Emre

Dost Yüzüne Bakmağa Key Safâ-nazar Gerek

Dost yüzüne bakmağa key safâ-nazar gerek
Dost ile bilişmeye can gözü bîdar gerek

İzz ü nazdan geçiben tertipler terk ediben
Varlıklar tüketiben yüz bin ol kadar gerek

Varlıktır hicap katı kim yıka bu hicâbı
Dost yüzünden nikabı götürmeye er gerek

Hicâb oldun sen sana ne bakarsın dört yana
Kaykımaz öne sona şuna kim dîdar gerek

Gel imdi hicâbın yık hırs evinden daşra çık
Hak bağışlaya tevşfıyk kasd ile hüner gerek

Âşıka izzet ü âr vallahi bedî’ haber
Âşık isen cansız gel ne ser ü destar gerek

Sen seni elden bırak dost yüzüne sensiz bak
Mansur’layın Ene’l Hak dahı sebük-bar gerek

Kim dost ile bilişe lâcerem derde düşe
Âşık canı hemîşe ser-mest ü humar gerek

Dost ile bilişen can oldur kendine yakın
Varlık leşkerin kıran dahı çâpük er gerek

Terk eyle kıyl ü kaali dosta vergil mecâli
Yokluktadır visâli kamudan güzer gerek

Akıl erdiği değil bu göz gördüğü değil
Dil söz verdiği değil bî lisan bî ser gerek

İşit işit key işit dost katına sensiz git
Dosta gidene önden kendisiz sefer gerek

Boncuk değil sır sözü gel gidelim ko sözü
Dostu görmez baş gözü ayrıksı basar gerek

Yunus imdi yavıvar bulamasın il ü şar
Kim Hak desin kim bâtıl derviş bürd ü bar gerek

Yunus Emre

Ben Dervişim Diyen Kişi İşbu Yola Ar Gerekmez

Ben dervişim diyen kişi işbu yola ar gerekmez
Derviş olan kişilerin gönlü genğdir dar gerekmez

Derviş gönülsüz gerektir sövene dilsiz gerektir
Dövene elsiz gerektir arada agyar gerekmez

Eğer derviş isen derviş cümle âlem sana biliş
Fuzulluğu hulka değiş arada agyar gerekmez

Derviş olan kişilerin miskinliktir sermâyesi
Miskinlikten özge bize mâl ü mülk ü şar gerekmez

Er elini aldın ise ere gönül verdin ise
İkrâr ile geldin ise pes ere inkâr gerekmez

Yunus sen gördün bir eri arttırma gördüğün biri
Şudur budur deyibeni derviş târ ü mar gerekmez

Yunus Emre

Ey Kopuz ile Çeşte Aslın Nedir Ne İşte

Ey kopuz ile çeşte aslın nedir ne işte
Sana suâl sorarım aydıvır bana üşte

Aydır ki aslım ağaç koyun kirişi birkaç
Gel işretim dinle geç aklı koma beleşte

Aydırlar bana haram ben oğrılık değilem
Çünkü aslım mısmıldır ne var imiş kirişte

Bana kiriş dediler aşka giriş dediler
Benim adım aşk verdi ben durmazam kolmaşta

Şâdılık ile geldim işbu âleme doldum
Mürvetlere düzüldüm kodular işbu düşte

Ağaç deri derildi kiriş ile bir oldu
Aşk denizine daldı behâne yok bu işte

Mevlânâ sohbetinde saz ile işret oldu
Ârif ma’niye daldı çün biledir ferişte

Ferişteyi anmaktan bilesin murat nedir
Gece gündüz biledir senin ile her işte

Ol feriştehler adı Kirâmen Kâtibîn’dir
Yazmaktan usanmazlar ırmazlar yaz u kışta

Birisi sağ omzunda birisi sol omzunda
Birisi hayrın yazar birisi şer cünbişte

Kâğıtları tükenmez ne hod mürekkepleri
Aşınmaz kalemleri kaaimlerdir ol işte

Hem meyhâneye varır hem büthâneye girer
Bunlar saklarlar seni sen gaafilsin bu işte

Yunus imdi Sübhân’ı vesfeylegil gönülde
Ayrı değil âriften bu kopuz ile çeşte

Yunus Emre

Evliyâya Münkirler Hak Yoluna Asıdır

Evliyâya münkirler Hak yoluna âsıdır
Ol yola âsı olan gönüllerin pasıdır

Tarttık bu aşk cefâsın tâ erince ma’şuka
Zirâ ki ol dost benim derdimin devâsıdır

Henüz bu yer olmadan gökler yaratılmadan
Evliyâlar vatanı padişah kal’asıdır

Mevlânâ Hudâvendgâr bize nazar kılalı
Onun görklü nazarı gönlümüz aynasıdır

Geyikli’nin ol Hasan söz ayıtmış kendiden
Kudret dilidir söyler kendinin söz nesidir

Miskin ol bre miskin gide senden kibr ü kin
Ruzgâr gelip geçer pes kime ne kalasıdır

Okuyuban yazmadan yanılıban azmadan
Yunus bu aşk sözünü kim bildi bilesidir

Yunus Emre

Ey Sözlerin Aslın Bilen Gel De Bu Söz Nerden Gelir

Ey sözlerin aslın bilen gel de bu söz nerden gelir
Söz aslını anlamayan sanır bu söz benden gelir

Söz kılar kayguyu şad söz kılar bilişi yad
Eğer horluk eğer izzet her kişiye sözden gelir

Söz karadan aktan değil yazıp okumaktan değil
Bu yürüyen halktan değil hâlık âvâzından gelir

Ne elif okudum ne cim varlığındandır kelecim
Bilmeye yüz bin müneccim tâliim n’ıldızdan gelir

Şu’le bize Ay’dan değil aşk eri bu soydan değil
Rızkımsa bu evden değil deryâ-yı ummandan gelir

Biz bir behâne arada ayrık de elden ne gele
Hak çün emir eyler cana (bu) keleci ondan gelir

Yunus bir derd ile âh et kahr evinde n’eyler rahat
Bu derde derman kefâret bir âh ile süzdan gelir

Yunus Emre

Doldur Bize Kadehi Aşk Şarabından Eyâ Sâki

Doldur bize kadehi aşk şarabından eyâ sâki
Ol denizden içir bize k’andan içer şeyh u fakı

Sohbetimiz ilâhîdir sözümüz kevser suyudur
Şâhımız şahlar şâhıdır çalgımızdır dost firakı

Kim ki bir dem sohbet ola müftî müderris mât ola
Bir ilâhî devlet ola andan içen oldu bâki

Hırka ile taç yol vermez fereciyle âlim olmaz
Din diyânet olmayınca okusan kamu varakı

Okudun yedi mushafı ha tâat gösterir safî
Çünkü amel eylemedin gerekse var yüz yıl oku

Bin kez hacca vardın ise bin kez gazâ kıldın ise
Bir kez gönül kırdın ise gerekse var yollar doku

Gönül mü yeğ Kâ’be mi yeğ ayıt bana aklı eren
Gönül yeğdürür zira kim gönüldedir dost durağı

Gönüllerin komşuların ısmarladı Hak Rasûle
Mi’raç gecesi dost ile bu keleci oldu bâki

Yunus işin budur (hemin) dutgıl gönüller eteğin
Dilersen bâki olasın gönüller oldular bâki

Yunus Emre

Lâ şerik'ten Okursun Sonra Şerîk Katarsın

“Lâ şerik”ten okursun sonra şerîk katarsın
Bire iki dimegil fitne kimden tutarsın

Çün Kur’an gökten indi onu Allah buyurdu
Ondan haber ver bana ha kitapten ötersin

Okursun tasrif kitap nice binâ vu i’râb
Havf u recâ sende yok öyle kim bir Tatar’sın

İlm okumaktan gerek kend’ özünü bilmektir.
Kend’ özünü bilmezsen bir hayvandan betersin

İlk okumak ma’nîsi ibret almaktır ancak
Çün ibret almadın sen görmeden taş atarsın

On iki bin hadîsi cem eyledi Mustafâ
Unuttunuz onu siz şerh ile söz satarsın

Kılarsın riyâ namaz yazığın çok hayrın az
Dinle neye varır söz cehennemden bitersin

Halka fetvâ verirsin ne için sen tutmazsın
İhlâs ile gelirsen bizden nesne utarsın

Sen fakıhsin ben fakıyr sana hiç tanımız yok
İlmin var amelin yok günahlara batarsın

Bu düzülen tertibi ayrıksıdı mı dersin
Başaramazsın hoca endişeden yitersin

İşit Yunus sözünden ibret algıl özünden
Eğer kabûl edersen birkaç dahı katarsın

Yunus Emre

Ey Çok Kitaplar Okuyan Sen Kim Tutarsın Bana Dak

Ey çok kitaplar okuyan sen kim tutarsın bana dak
Tâ bilesin sırrı ayan gel aşkıdan oku sebak

Ger sen seni bildin ise sûret terkin urdun ise
Sıfat nedir bildin ise ne kim edersen bana hak

Bilmeyesin bed-nâm ü nâm bir ola sâna hâs u âm
Bildin ise ilmi tamam gel aşkıdan oku sebak

Okumagıl ilmin yüzün ilme amel gerek güzin
Aç gönülden bâtın gözün âşık ma’şuk haline bak

Bakgıl âşık ne işedir ma’şûka ol cünbiştedir
İkisi bir teşviştedir iki sanıp bakma ırak

İkilikten geçemedin hâli kalden seçemedin
Dosttan yana uçamadın fakılık oldu sana fak

Cübbe vü hırka tâc ü taht verse gerekti aşka baç
Dört yüz mürîd ü elli hac terk eyledi Abdürrazzak

Onun gibi din ulusu haç öptü çaldı nâkusu
Sen dahı bırak nâmusu gel beri putun oda yak

Âşık ma’şuk birdir bile aşktan gelir her söz dile
Biçâre Yunus ne bile ne kara okudu ne ak

Yunus Emre

Canım Erenler Yolu İnceden İnceyimiş

Canım erenler yolu inceden inceyimiş
Süleymân’a yol kesen şol bir karıncayımış

Gönlüm aydır varayım sana geri geleyim
Günlüm uyduğu bana dostu buluncayımış

Götürmedi kimsene kimsenenin gücünü
Güç götürürüm diyen eli erinceyimiş

Âşıkın gözü yaşı dün ü gün durmaz akar
Âşık kan ağladığı ma’şuk soruncayımış

Aydırlar idi bana âşık âvâre olur
Geldi başıma gördüm ol söz yerinceyimiş

Dört kitabın ma’nîsin okudum hâsıl ettim
Aşka gelincek gördüm bir uzun heceyimiş

Ben dervişim diyenler haramı yemeyenler
Harâmın yenmediği ele girinceyimiş

Aydırlar fülân öldü mülkiyle malı kaldı
Ol malın irkildiği ıssı ölünceyimiş

İki kişi söyleşir Yunus’u görsem diye
Biri aydır ben gördüm bir âşık kocayımış

Yunus Emre

Dosttan Haber Geldi Gene Dostlar Yarak Etsin Demiş

Dosttan haber geldi gene dostlar yarak etsin demiş
Dirgensinler meşâyihe er eteğin tutsun demiş

Ben severim şol kulumu yoksul da sabreyleye
Benden ona yol eyledim mi’râcıma yetsin demiş

Şol kahr ile kazananlar güle güle yedirenler
Götürdüm perdelerini didârıma baksın demiş

Her bir kişi dosta vara armağanın dosta vere
Anda bizi anmayanlar bunda da unutsun demiş

Fânî dünyadan geçeriz bâkıy mülküne göçeriz
Armağan gerek(tir) dosta yüklü yükün tutsun demiş

Ayıdın Yunus’a dursun yüzünü toprağa sürsün
Öğüdün kendiye versin okuduğun tutsun demiş

Yunus Emre

Bu Bir Acâyip Haldir Bu Hâle Kimse Ermez

Bu bir acâyip haldir bu hâle kimse ermez
Âlimler da’vî kılar velî değme göz görmez

İlm ile hikmet ile kimse ermez bu sırra
Bu bir acayip sırdır ilme kitaba sığmaz

Âlem ilmin okuyan dört mezhep sırrın duyan
Âciz kaldı bu yolda bu aşka el uramaz

Bu aşkın sırrı acep bu aşkı kıldı talep
Meğerki vere Çalap onu değme göz görmez

Onu ol kişi görür ol ecelsizin ölür
Bu nasîbi ol alır onlar ki cana kalmaz

Her kim kaldı canına ermeyiser honuna
Vardı düştü hoş derde dahi bir cana kalmaz

Hadistir Mustafa’dan aşk ile ıkrar dedi
Binde bir ârif bunu bakıp okuyabilmez

Yunus canını berk et bildiklerini terk et
Fena olmayan sürat şahına vâsıl olmaz

Yunus Emre

Keleci Bilen Kişinin Yüzünü Ağede Bir Söz

Keleci bilen kişinin yüzünü ağede bir söz
Sözü pişirip diyenin işini sağede bir söz

Kelecilerin pişirgil yaramazını şeşirgil
Sözün us ile düşürgil demegil çağada bir söz

Gel ahî ey şehriyârı sözümüzü dinle bâri
Hazâran gevher dînârı kara toprağ ede bir söz

Kişi bile söz demini demeye sözün kemini
Bu cihan cehennemini sekiz uçmağ ede bir söz

Yürü yürü yolun ile gaafil olma bilin ile
Key sakın ki dilin ile canına dağ ede bir söz

Yunus imdi söz yatından söyle gözü gaayetinden
Key sakın o şeh katından seni ırağ ede bir söz

Yunus Emre

İlim İlim Bilmektir İlim Kendin Bilmektir

İlim ilim bilmektir ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin ya nice okumaktır

Okumaktan ma’nî ne kişi Hakk’ı bilmektir
Çün okudun bilmezsin ha bir kuru emektir

Okudum bildim dama çok tâat kıldım deme
Eri Hak bilmez isen abes yere yelmektir

Dört kitabın ma’nîsi tamamdır bir elifte
Sen elif dersin hoca ma’nîsi ne demektir

Yunus Emre der hoca gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice bir gönüle girmektir

Yunus Emre