Zor Demeç

Ah ah siz
Sevgili vatandaşlarımız ah siz
Hiç kızamıyor size insan
Ta yürekten seviyoruz üstelik
Siz hâlâ çocuk gibisiniz
Hâlâ iki üç hece konuşan
Arap diyen şuna hâlâ
Şuna Yunan şuna Rus bana
Türk
Ve şuna Alaman.

S. Aldanır

Cumhuriyet, 11 Mart 2005,

Neruda'nın Demeci

Daha ağırına giden ne var
yaşlı bir şairin
Generalim teğmenim
Ne var daha gücüne giden
bundan başka daha
Beş anakarada
Hep savunma zorunda
kalmasından
Okul basan kitap yakan
Ordusunu kendi ülkesinin.

S. Aldanır

Vatan ve Şair

Bütün tartışmamız bu
Sevgili vatanımla
"Kimin kimden alacağı var"
"Kim kime borçlu"

Oysa güç oluyor bu tartışma
Suç oluyor üstelik
Hiç bilmeyenler arasında
Vatanı ve borcu.

S. Aldanır

Uzun Hava

Hürriyet

Adalet

Müsavat

Vatan

Millet

Memleket

Evet evet.

S. Aldanır

Elimin Demeci

Yooo!
Kumrular gibi düşünmek yok!
Yasak daha ben ölmeden pineklemek!
Gözükmemek eşeğe, ite, çakala!
şşşşst kalem!
şşşşst kâat!
şşşşst hokka!

S. Aldanır

Kimyacı

Atatürk adamdı
Adam gibi
Adamsız bir ülkeyi
Adam etti
Adam gibi
Mal-mülksüz
Çoluk-çocuksuz
Gitti
Adam gibi.

S. Aldanır

Semercinin Demeci

Semere koyacak kıçımız mı var
Binip de gezecek keyfimiz mi var
Bizim
Şu eşeklerle ne ilgimiz var
Şu katırlarla
Eşşekliğimizden
Eşşeoğlu eşşekliğimizden başka

S. Aldanır

Hoşt!

Sende hiç yükselme fikri yok
Pireden keneden kurtulma fikri
Kervanlara hürmet
Cami duvarlarına dikkat
Zarafet marifet sadakat fikri
Bak emsalin salon köpeği
Kimi av köpeği kimi bekçi köpeği
Sen oldum olası sokak köpeği

Al işte sana hürriyet fikri
Nato kafa
Nato mermer.

S. Aldanır

Memleket Saat Ayarı

Osman
Sırtında şu bütün memleketi ısıtan
Senin ayaklarını hep açıkta bırakan yorgan
Bu kadar korkuyla geçmiyor musun böyle
Şu senin döşediğin yollardan
Böyle unutmuyor musun ikide bir
Bunlara ev derler işte
Şunlar hastane, şunlar okul, şunlar apartman
Hep senin o üst üste koyduğun taşlardan

Osman hep işte o taşlar
Hep bu taşlar seni vatandaş yapan
Şehrin ortasındaki heykelden
Dışındaki mezarlıklara kadar

Sen üç deniz ortasında sararmış yosun
Sen upuzun uzanmış kalmış memleketim
Her akınıyla kımıldanmıyor musun arada bir
Yine uyanmıyasıya uyumuyor musun böyle
Benim nefesim kesilir
Ağrı’lara mı Erciyas’lara mı çıksam
Yoksa artık alay eden seninle
Şu aydan mı, şu yıldızdan mı, şu güneşten mi
Söyle nereden
Şu mezarlıklardan mı
Nereden çıksam da bağırsam
"Artık yetişir yetişir Atatürk gelmez ikide bir
Gelmez kırk yılda bir milleti kendine iş edinen şair
Sen akar sularına kadar durgun
Şarkılarına kadar mahzun memleketim."

S. Aldanır

1947

Olamaz!

1. Üç Şubat. Saray'ın arkalarında bir yerlerde; daha Süleymaniye Camisi çıkılmamıştır; Sinan kalfalarıyla dolaşıyormuş.

2. Çıraklar ölçüyorlar. Boğaziçi açık, Haliç koyu gözüküyor. Eminönü'nde yelkenleri direklerine dolanmış takalar, çektiriler.

3. Sinan yalnız kalmak ister esmerliğiyle. Kalfalar çekilmiş, çıraklar uzaklaşıyor. Ortada dört ve çatık kaş düşünülmektedir.

4. Saatler sonra bir kapı aralanır deriden. Kavuğunu eğmiş, pabuçlarını giyerek yürür alandan. Mekteb'i ve Darüşşifa'yı da tümlemiştir.

5. "Hammalan-ı puşt" Farsça bakıyor. Aylak bir suhte de seğirtiyor köşeden. Bir gerçekliğin nasıl parçalandığını bilmiyenlere olamaz!


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

İki Alay

1. Bir sadrazam ölmüş; faytonu yokuş aşağı Sirkeci'ye götürülüyor eller üzerinde. Kara bir gemiyle Eyüp Sultan'a gömülecektir.

2. Yerine atanan bir istimbot da rıhtıma yanaşmış sarı şeritli ak. Yukarı hükümete iktidara çıkıyor.

3. İki alay karşılaşır yolun ortasında. Bir gelgit. Ağır ve sert bakarlar birbirlerine durmak eylemi.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Deniz Kıyısında Bir Otağ

1. Ordu bir sefere çıkıyor. Bilinmiyor nereye gittikleri. Kocalmış bir boğa çökmüş.

2. Ölümün üzerine bir otağ çatar Osmanlılar.

3. Üç oğlu vardır; en küçüğü Cem, Beyazıt en sarı. Haberler salınır taht'a ulaşamayana vay!

4. On iki gün ve gece kalır bir otağ, kök boya, Gebze.

5. "Fatih kokmadı mı?" diyedir düşünürmüş sepici Kemal, Şehzade Adaları'na karşı.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Kapaklı Saat

1. Kellesi alınmak üzre Mermer Denizi'nden çağrılmış ve aptesi atılmış adam
yaşlıdır;
"gençtir yeşildir kıymayın!"
ya da gençtir;
"etmeyin yaşlıdır mısırdır!"

2. Halet Efendi çakmak gözlüdür. Akrebi düşmüş saatinin kapağını açmıştır.
Araya girenlere karşılığı;
"bre her zaman orta yaşlı adamı nerden bulacağız!"

3. Ki diyebilecek Öküz Irmağı'nda ve dahi Ötesi'nde kapaklı saat yoktu?


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Ah Tanzimat! Ah Tanzimat!

1. Sarışın bir Bursa valisi, çekmiş kılıcını, vurur da vurur kuştüyü yastıklara; duvardan koparmıştır.

2. Ah Tanzimat! Ah Tanzimat! Düzyazıya dönüşmeye başlamış bir vergiyi Defterdar'a toplattıramıyormuş.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Ortaoyunu

1. Erkek hastalar kadın, kadınlar erkek kılığındadır; Mehmet Akif Paşa günlük'ünü yazarken şahnişinde.

2. Topluluğu bulmak için başhekime başvurunuz!


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Nigari Böyle Yazdı

1. Kara bir gülü koklatabilmiştir bir küçük nakış Barbaros'a.

2. Uykusuz sevgilisine "Nigari böyle yazdı" der diz üstü.

3. Kesikbaş'lara baka İtalyanca konuşmuştur.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Riyaziye

1. Karagümrüğü'nde hekimler meşk edecektir. Hangi makamlar hangi alaturka hastalıklara gider?

2. Daha peşrev. Sokak kapısı tokmağı çalınır. Helası içerde konağın afili uşağı gelmiştir karşıki.

3. "Bizim paşa haber gönderdi, fazla gürültü etmesinler, ben riyaziye çalışıyorum."


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Pes Ben De Cumhuriyetçiyim

1. Konuşuluyordu mahallelerde iç ve dış, Enver çıkmış! ve 28 atlı.

2. Koşup gelmişlerdi kasnaklı davulların dövüldüğü hoş Sancak'a.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Bir Geyik Resmi

1. Resneli Niyazi geyiğine de getirmiştir Amasya'dan İstanbul'a. Ağaçlık bir koru muşambası.

2. Geyik öndedir, orta, dişi adı bilinmiyor, insan çıkacak deliğe bakıyor, yüzünün bir anlamı yok.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Çarşaflı Bir Ölüm Yatağı

1. Ihlamur Köşkü'ndeki toplantıya yatağıyla getirilmiştir. Lazımlık da. Hem etsin hem konuşsun.

2. Ağız kapışması olur bir ara. Hüdavendigar livası, köşk, mülkler tehlikededir.

3. Lazımlıkta otururken kıpkırmızıdır padişah. Öfkeden mi ıkınmadan mı? bilinmiyor.

4. İşte burası anlaşılamamıştır yazmanlarca. Tarih hocaları tartışır.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Anka

1. İmzasız bir yazı yayınlanır bir gün Babıali'de. Boğazlar üzerine bir ankabakışı Çamlıca'dan.

2. Pembe Konağı bir yağmur alır, tüm iktidar ayaktadır. Kim yazmıştır?

3. Öğrenilir; ve herkes üç oh! çekerek oturur devlet koltuklarına.

4. "Ha, şu bizim şair Yahya mıymış? yerdeki" demiştir Talat Paşa.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Bir Vergi Kitabı

1. Hiç çözülmemiş çözdürülmemiş bir odun sobası, yaz aylarında dahi.

2. Bir vergi kitabından korkulurmuş hem dışarıdan hem dışarlıklı.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Kör Bir Çeşme

1. Dervişler kendi deneyimlerinden konuşuyorlardı. Buğday! koruk! boncuk! ünleyen Beylik bir kapaklanmaya görsün. Sekiz şehzade, dokuz tahtı İznik'e kaçıran, dört düzmece... vardık V. Mustafa'ya.

2. Ve bir kör çeşmenin içinde, zalim bir padişahın zamanında doğmadık diyedir dövündüler dervişler.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Melankolya Çiçeği

1. Yelekli Tevfik ve arkadaşları, bir ada ararlar. Sıkılmışlardır Rumelihisarı'nın uzun gecelerinden.

2. Piri Reis'in uçsuz kara noktalarına, küçük ölçekli sözlüklere, Beyoğlu atlaslarına bakarlar.

3. Yatak odaları sabah güneşi görecek, salon limanı alacak, çalışma masaları da dağ görünümlü.

4. Ve bir melankolya çiçeği, saksıda; suyu düzenli verilecek, yeri değiştirilmeyecek.

5. Bir türlü bulunamaz 'ada', takvimsiz saatsiz.

6. Bir çiftliğe fit. Manisa'ya bir arkadaşlarını göndermişler... Hayır! Gerdanlık tarihleri yazıyor.

Ece Ayhan

Çok Eski Adıyladır

Enel Hak

1. Bir saraylı hanım eteğini sıyırır, pirinç bir mangala oturuyor ve kalkamaz.

2. Bir yanlışlık da çakılabilir kütüklere, küçük ve yanar.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Kardeşçe Fuhuş

1. İki kardeş. Biri haremlikte öbürü selamlıkta. Küs.

2. Hiç evlenmemişler. Yalnızca bayramların ilk günlerinde buluşurlar ve kardeşçe fuhuş.

3. Şimdi garsonlar Hüsnütabiat'ta onları hangi masaya oturtacaklar?


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Devriye Kapısı

1. Dolu dolu bir kayığı koşturuyorlar tulumbacılar omuzlarında .

2. Devriye Kapısı'ndan Devriye Kapısı'na yine; Blakarnai.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Karartma

1. Kendi kendisinin önünde oturmaya mahkum Eyüplü bin ana.

2. Karşılar Sütlüce ve Çıksalın. Lambalardaki gazyağlar bitmiş.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Siga Siga

1. Çengelköy İskelesi'nden biniyorlar Kalender'e sabahın körü. Pazarları dışarda.

2. Eminönü'ne varıncaya dek alabora oluyor gemi siga siga. Çok Lazlar'ı, az Rumlar'ı da dökmeden.

3. Ve ahşap kiracılar kente doğrulmuş olarak giriyor.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Kârhane

1. Beyoğlu'na yazılacaklardır. Gaga burunlu bir çaça der: "Siz sermayesiniz ayol!"

2. Susarlar götüoturu; Zürafa Sokağı, Galata.

3. Cıgaralı bir ses der: "Hiç bile, benim nüfus kağıdımda 'ağır işçi ekmek karnesi verildi' duruyor."


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Demirbaş

1. Düsturlar arasında bir şiir kitabı. Konsolun önünde topluca resim çektirilecek olunursa adı okunmuyor.

2. Demirbaş, sıkı el yazması ve gizli koşuklu.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Bir Hamam Aranıyor

1. Süleymaniye delileri, yunmuş yıkanmış olarak, gizli gemilerle bir yarı gece Üsküdar'a taşınmıştır.

2. Bir hamam aranıyor. Hanedandan Nurbanu Sultan civan tellaklarca, zamanımızın güllabicisi Hıyar Selim Kocakarı natırlarca keseletilecektir.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Ürkü

1. Yazın. Bir dal yapayalnız kasabadan köye dönüyordur. Bir sürü boz ayıyla karşılaşır dar bir geçitte.

2. Umarsız. Üstündekileri başındakileri fora eder. Anadan doğma çırılçıplak.

3. Ayılar duraklarlar, homurtuları kesilmiştir. Ormanlarında böyle bir aykırılık görmemişlerdir hiç.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Süsüne Kaçılmamış

1. Soğuk Haziran'lar kalabalıklar ölmüştü. Bir arkadaş arkalarından yürüyor.

2. Çelenkler ters çevrilir ve çiçekler, biraz çürük ama, lavanta lavanta kokmaya başlıyor.

3. Eski Mecidiyeköy'den gelenler şunu düşünmüş olabilirler. "Bu kez süsüne kaçılmamış!"


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Sivil

1. İstanbul içinde vurmuşlar bir uzakyol kaptanını. Ama nasıl güzeldi

2. yeniyetmelerin denize girmeleri sivil. Aynalı, üç bayraklı kıçlar ve Dolmabahçe!


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Cankurtaran

1. Düzlüğü Azize Sofya. Üç ayaklı bir ağaçta boynu kırık bir adam; entari giyindirilmiştir.

2. Cankurtaranlı yavru kurtlar da geçiyorlar kepleri ve trampetleriyle ayazda.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Kadınlar Yağmuru

1. Bir oda kiralamıştır Ora Çağ'dan. Yer yatağında yatıyor.

2. Giriyor bir kumru içeri camdan çatlak. "Burada soyunabilir miyim?" der.

3. Ve kadınlar yağmığa başlıyor eski kente.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Madytos

1. Asya'da karanlık karanlık karanlık bir topluluk. İnsan saati olarak bir Perşembe, Ekim.

2. Bir tuğla parçası kaydırıyor denizde bir Madytos.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Sürümdeğer

1. İşlenen iki incir çekişiyor. Bin liralık kadınlar, yüz paralık değil. Basmane İzmir'dedir.

2. Katarlarla döner sürümdeğer Şişli Terakki'ye. Milyonluk kadınlar, yüz papellik değil.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Görmedik

Avcılar gazalları öldürür Anadolu balkanlarında. Gazal kaçar yaralanmışsa, avcı kovalar.

Çilli gazal bir tebeşire sığınsın sözgelimi ya da bir dünya dergahına. Avcı da dalar.

İki yeniyetme kara tahtayı siliyorlardır ya da çamaşırlarını çiteliyorlardır.

"Buraya giren bir gazal gördünüz mü?" der Şahmardan.

Sınıftaki ya da avludaki gazallar; 1971 yaz ayları Çengelköy'üne geliyoruz; "hayır" derler, "görmedik!"


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır

Michael Kohlhaas

Padişah Gözlü Oğlum'u açtığımda sormuşum; "Michael Kohlhaas nasıl yazılıyor?"

en güzel dünyacası Kantarlık'ın bir şey konmamış.


Ece Ayhan
Çok Eski Adıyladır