Protheus

Odysseus’un kürekçileri
Yorgun düşürmeden şarap renkli denizi
Seçebiliyorum akla sığmaz biçimlerini
Adı Protheus olan o tanrının.
Denizlerdeki sürülerin çobanı
Bilicilik yetisiyle donanmış
Birbirini tutmayan kehanetler örer
Bildiğini gizlemeyi yeğlerdi.
Üstüne çok geldiğinde insanlar
Oluverirdi bir aslan ya da bir şenlik ateşi,
Ya da bir ağaç su boylarında gölge veren
Ya da suya karışıp yiten su.
Mısırlı Protheus şaşırtmasın seni,
Sen ki tek bir adamken çoğulsun hem de.

Jorge Luis Borges

Sonsuz Gül

Bir Sezar’a

Kötü ruhları ve ölüleri didikleyen
Kurtçukları işaret eden gecede
Kehanetlerin boşuna karargah kurmuş
Yıldızların tuttuğu açık alanlarda.
Alacakaranlıkta boynu vurulmuş boğanın
Boşuna deşip çıkarmışsın bağırsaklarını;
Sabah güneşinde boşuna parlıyor
Silah kuşanmış askerinin sadık kılıcı.
Sarayında bekliyor hançeri
Titreyerek gırtlağın. Daha şimdiden
Biliniyor, duyumsanıyor olacaklar,
Yakanlarla, yakılan ateşlerle,
Senin borularının öttüğü
Sınır boylarında imparatorluğunun.
Dağlarından iniyor, altından kaplanın
Ve gölgenin kirlettiği kutsal dehşet.

Jorge Luis Borges

Sonsuz Gül

Alonso Quijano Düş Görüyor

Adam bulanık bir düşten uyanıyor
Düzlükler ve hançerlerle dolu bir düş
Sakalını sıvazlıyor ve soruyor kendine
yaralandım mı yoksa ölü müyüm?
Ayın altında kötülük andı içmiş
Büyücüler düşmeyecek mi peşine?
Yok bir şey. Soğuk yalnızca. Belki de
Yaşamın son yıllarının acısı.
Bu beyefendi bir düştü Cervantes’in gördüğü
Ve Don Quijote de beyefendininki.
Birbirine karışıyor bu çifte düş ve çok eskiden
Olmuş bir şeyler yineleniyor.
Quijano uyuyor ve düş görüyor. Bir savaş:
İnebahtı suları ve şarapnel parçaları..

Jorge Luis Borges

Sonsuz Gül

Simón Carbajal

Antelo kırlarında, 90’lara doğru
Tanımış babam onu. Belki değişmiştir
Unutulmuş bir iki önemsiz sözcük.
Tek bir yönüyle anımsıyordu onu:
Esmer sol elinin üstündeki
Çizik çizik pençe izleri. Çiftlikte
Herkes payına düşeni yapardı:
Biri terbiyeci, öteki sığırtmaç,
Berikinin üstüne yok kement atmada
Simón Carbajal da jaguar avcısı.
Dadanacak olsa sürülerine bir jaguar
Ya da karanlıkta kükreyişi duyulsa,
Carbajal dağlara çıkardı iz sürmeye.
Bıçağını, köpekleri alıp giderdi.
Sonunda onu çayırda kıstırırdı.
Üstüne salardı köpeklerini. Sarı renkli
Canavar üstüne atılır onun
Adam da pelerinini sallardı sol koluyla
Hem kalkanıydı bu avcının hem de
Çığırtkan kuşu. Apak karnı bir an
Boşlukta çakardı korumasız. Hayvan
Çeliğin içine gömülüşünü duyardı ölümüne.
Dövüşleri ölümcül ve sonsuz olurdu.
Hep aynı jaguarı öldürüyordu avcı,
O ölümsüz hayvanı. Çok da şaşırmayın
Bu yazgıya. Sizinki de aynı benimki de,
yalnızca bizim jaguarın çok değişik halleri var
kılık değiştiriyor hiç durmadan. Adı bir an
nefret oluyor, bir an sevda, bir an alın yazısı

Jorge Luis Borges

Sonsuz Gül

Muhbir

Alicia Jurado’ya

Savaşların dışarı vuran parıltısında
Canlarını verdiler şu vatan uğruna başkaları
Ve mermerlerle anımsanıyorlar.
Bense nefret ettiğim kentlerde karanlık işler çevirdim.
Başka şeyler verdim.
Onurumu ayaklar altına alıp,
Dostluğuma bel bağlayanları ele verdim,
Vicdanları satın alıp,
Yurdumun adını lanetledim,
Alçaklığa boyun eğdim.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

E. A. Poe

Alicia Jurado’ya

Gördüğüm düşler. Kuyu ve Sarkaç.
Kalabalıkların Adamı. Ligeia...
Ama bir de şu öteki.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Sonsuzluklar

Alicia Jurado’ya

Denizi kuşatan ve denizin kendisi olan yılan,
Iason’un suya inip çıkan kürekleri, Sigurd’un genç kılıcı.
Zamana direnebilenler yalnızca
Zaman içinde yer almayanlardır.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Macbeth

Alicia Jurado’ya

Eylemlerimiz yazgımızın akışında gidiyor,
Bitmek tükenmek nedir bilmiyor.
Kıralımı öldürdüm ben, Shakespeare
Tragedyasını tezgahlayabilsin diye.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Tutsak

Alicia Jurado’ya

Bir eğe.
Ağır demir kapıların ilki.
Bir gün kavuşacağım özgürlüğüme.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

El Retiro Çiftliği

Alicia Jurado’ya

Zaman taşları olmayan bir satranç

Oynamakta avluda. Bir dal hışırtısı
Geceyi yırtmakta. Dışarıda, bozkır
Fersah fersah savurmakta tozları ve düşleri.
Her ikimiz de birer gölgeyiz, buyurduklarını
Kopyalayan öteki gölgelerin: Heraklitus ile Gautama.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Batı

Alicia Jurado’ya

En sonuncu çıkmaz, batan güneşiyle.
Pampanın başlangıcı.
Ölümün başlangıcı.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Miguel de Cervantes

Alicia Jurado’ya

Yaradılış gecemi süsleyen
Uğursuz yıldızlar, hayırlı yıldızlar;
İkincilere borçluyum hapse düşmemi
Don Quijote’yi düşlediğim tutukevini.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Nortumbria, İ.Ö., 900

Alicia Jurado’ya

Gün doğmadan önce atın, parçalasın onu kurtlar;
En kestirme yol kılıç.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Yaradılış, IV, 8

Alicia Jurado’ya

Başlangıçtaki çölde oldu.
İki kol koca bir kayayı fırlattı.
Bir çığlık bile duyulmadı. Kan döküldü.
Şimdi aklıma gelmiyor, Habil miydi, Kabil mi?

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Önemsiz Bir Ozan

Alicia Jurado’ya

Hedef unutmaktır.
Daha önceden varmıştım.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Asterion

Alicia Jurado’ya

Yıl insandan besinimi bağışlar bana
Ve sarnıç su dolu.
Bende düğümlenip kavuşur taş döşeli yollar.
Yakınabileceğim ne var sanki?
Günbatımlarında
Boğa başı ağır gelir biraz.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Yağmur Yağıyor

Alicia Jurado’ya

Hangi dün, Kartaca’nın hangi avlularına acaba,
Yağıyor mu işte bu aynı yağmur?

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Çöl

Alicia Jurado’ya

Zamansız kalmış uzam.
Yukarıda kum rengi ay.
Şimdi, tam şu anda,
Metaurus ve Trafalgar’da ölmekte insanlar.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Doğulu Bir Ozan

Alicia Jurado’ya

Yüz güz art arda baktım
İncecik puluna.
Yüz güz art arda baktım
Adaların üstünde beliren ebemkuşağına.
Yüz güz art arda dudaklarım
Bundan daha sessiz, kalmamıştı hiç.

Jorge Luis Borges

Onbeş Sikke

Sonsuz Gül

Oyum Ben

Ben kardeşinin imgesini ya da gövdesini
(ikisi de aynı şey) sessizliğin ya da kadehinin
aynasında izleyen o boşyüce gözlemciden
daha az boşyüce olmadığını bilen biriyim.
Ben, benim suskun dostlarım, salt unutuştan
başka bir öç ya da bağışlanma olmadığını
bilen kişiyim. Bir tanrı bu garip
Çözümü sunmuş her türlü insan kinine.
Bunca gezip dolaşmama karşın, tekil, çoğul,
Yorucu, garip, kendimin ve başkasının
Zamanının labirentini bir türlü çözemedim.
Hiç kimse değilim ben. Kimseye kılıç çekmedim
savaşta. Yankıyım, unutuşum, hiçliğim ben.

Jorge Luis Borges

Sonsuz Gül