1. 
Can virmeyemmi gurbete kim bîm-i ta'neden
Can virmeyemmi gurbete kim bîm-i ta'neden
Yâd-ı vatan figânuma sensüz bahânedür
2. Fuzûli âlem-i fakr u fenada mün'im-i vaktem
2. Fuzûli âlem-i fakr u fenada mün'im-i vaktem
Diyâr-ı meskenet nakd ü kanâat mülk ü malumdur
3. Işk aybmı bilüpsen hüner ey zâhid-i gafil
3. Işk aybmı bilüpsen hüner ey zâhid-i gafil
Hünerim âybdur amma didügün ayb hünerdin
4. Sa'âdet-i ezelî kâbil-i zeval olmaz
4. Sa'âdet-i ezelî kâbil-i zeval olmaz
Güneş yir üstine düşmekle pây-mâl olmaz
5. Bu gamlar kim menüm vardur ba'îrün basma koysan
5. Bu gamlar kim menüm vardur ba'îrün basma koysan
Çıkar kâfir cehennemden güler ebl-i azâb oynar
6. Ey hilâl-i ıyd gâlibdür sana ebrû-yı yâr
6. Ey hilâl-i ıyd gâlibdür sana ebrû-yı yâr
Hüsn-i suret sende bir var ise anda iki var
7. Tarîki fakr dutsam tab' tâbi' nefs râm olmaz
7. Tarîki fakr dutsam tab' tâbi' nefs râm olmaz
Gmâ kılsam taleb esbâb-ı cem'iyyet temam olmaz
8. Münd-i sâkiyem kim lutfı ehl-i zevka dâ'imdür
8. Münd-i sâkiyem kim lutfı ehl-i zevka dâ'imdür
Ne hâsıl ehl-i zühdün şefkatinden kim müdâm olmaz
9. Didüm usşâka cevr itme didi ol hûbkr şahı
9. Didüm usşâka cevr itme didi ol hûbkr şahı
Siyâset olmayınca ışk mülkinde nizâm olmaz
10. Ehl-i terkün kuhyuz oldur bize candan aziz
10. Ehl-i terkün kuhyuz oldur bize candan aziz
Yûsuf ise hod-fürûş anunla yoh bâzârumuz
Fuzuli
1. Gurbette bulunmaya nasıl caa vermem (gurbeti seve seve isterim). Çünkü senin ayrılığında, ayıplanma korkusuyla, vatan hasretini bahane ederek feryad ediyorum.
2. Fuzûlî, kendi fakirlik ve yokluk âleminde yamanın zenginiyim. Sükûnet diyarı param, kanâat de mülküm ve malımdır.
3. Ey gafil sofii, aşkı ayıplamayı hüner sayıyorsun. Senin bu hünerin ayıptır ama ayıp dediğin aşk hünerdir.
İkinci mısrada akis sanatı vardır.
4. Tanrının ezelde takdir ettiği mutluluk son bulmaz. Güneşin ışığı yer üstüne düşmekle güneş ayak altında çiğnenmiş sayılmaz.
5. Bende bulunan bu gamları devenin basma koysan kâfir cehennemden çıkar azab ehli (sevincinden) güler oynar.
Kur'an'daki A'raf suresinin 40. ayetine işaret edilmiştir. Meali şudur: «.... deve iğne (deliğinden geçmedikçe cennete de giremezler...». Fuzûli'nin gamı o kadar çoktur ki bu gamlar devenin başına konsa, deve gam yükünden iğne deliğinden geçecek kadar küçülüp incelir.
6. Ey bayram günü görünen hilâl, sevgilinin kaşının güzelliği senden üstündür. Çünkü şekil güzelliği sende bir varsa, onda iki vardır.
Sevgilinin yüzü bayram gününe, kaşı da bayramın Ok günü görünen hilale benzetilmiştir. Bayram nasıl insana sevinç ve mutluluk verirse, sevgilinin yüzü de âşığa öyle mutluluk verir. Sevgilinin hilâl gibi ince iki kaşı vardır. Oysa, bayram günü gökte görünen hilâl bir tanedir.
7. Fakirlik yolunu tutsam yaratılışım buna uymaz. Nefsim de bana boyun eğmez. Zenginlik istesem huzur sebepleri bir araya toplanıp tamam olmaz.
8. Sakinin müridiyim. Çünkü dert ehline onun lutfu devamlıdır. İbadet ehlinin şefkatinden bir şey elde edilmez. Zira onun şefkati devamlı değildir.
Mürid birine isteyerek bağlanan, bir tarikata giren derviştir. Mürid ile ehl-i zühd arasında tenasüp vardır. Müridin tekkede, zahidin mes-ddde bulunmaları dolayısıyle tezat da düşünülür. Müdâm tevriyeU Aup devamlı ve şarap anlamlarındadır. Sakinin lutfu devamlıdır. Oysa harap olmadığa için zahidin şefkatinden ne elde edilir anlamına da gelir.
9. Âşıklara zulüm ve cevretme dedim. O güzeller padişahı da aşk ülkesinde öldürme olmayınca düzen olmaz dedi Âşığın sevgilinin zulüm ve çevrini çekmesi ve sonunda aşk derdiyle ölmesi aşkın kanunudur. Aşk ülkesinin düzeni budur.
10. Biz dünyaya önem vermeyip onun nimetlerini terkedenin kuluyuz. O bize candan daha azizdir. Yusuf da olsa, kendim satanla bizim ab verişimiz yoktur.
2. Fuzûlî, kendi fakirlik ve yokluk âleminde yamanın zenginiyim. Sükûnet diyarı param, kanâat de mülküm ve malımdır.
3. Ey gafil sofii, aşkı ayıplamayı hüner sayıyorsun. Senin bu hünerin ayıptır ama ayıp dediğin aşk hünerdir.
İkinci mısrada akis sanatı vardır.
4. Tanrının ezelde takdir ettiği mutluluk son bulmaz. Güneşin ışığı yer üstüne düşmekle güneş ayak altında çiğnenmiş sayılmaz.
5. Bende bulunan bu gamları devenin basma koysan kâfir cehennemden çıkar azab ehli (sevincinden) güler oynar.
Kur'an'daki A'raf suresinin 40. ayetine işaret edilmiştir. Meali şudur: «.... deve iğne (deliğinden geçmedikçe cennete de giremezler...». Fuzûli'nin gamı o kadar çoktur ki bu gamlar devenin başına konsa, deve gam yükünden iğne deliğinden geçecek kadar küçülüp incelir.
6. Ey bayram günü görünen hilâl, sevgilinin kaşının güzelliği senden üstündür. Çünkü şekil güzelliği sende bir varsa, onda iki vardır.
Sevgilinin yüzü bayram gününe, kaşı da bayramın Ok günü görünen hilale benzetilmiştir. Bayram nasıl insana sevinç ve mutluluk verirse, sevgilinin yüzü de âşığa öyle mutluluk verir. Sevgilinin hilâl gibi ince iki kaşı vardır. Oysa, bayram günü gökte görünen hilâl bir tanedir.
7. Fakirlik yolunu tutsam yaratılışım buna uymaz. Nefsim de bana boyun eğmez. Zenginlik istesem huzur sebepleri bir araya toplanıp tamam olmaz.
8. Sakinin müridiyim. Çünkü dert ehline onun lutfu devamlıdır. İbadet ehlinin şefkatinden bir şey elde edilmez. Zira onun şefkati devamlı değildir.
Mürid birine isteyerek bağlanan, bir tarikata giren derviştir. Mürid ile ehl-i zühd arasında tenasüp vardır. Müridin tekkede, zahidin mes-ddde bulunmaları dolayısıyle tezat da düşünülür. Müdâm tevriyeU Aup devamlı ve şarap anlamlarındadır. Sakinin lutfu devamlıdır. Oysa harap olmadığa için zahidin şefkatinden ne elde edilir anlamına da gelir.
9. Âşıklara zulüm ve cevretme dedim. O güzeller padişahı da aşk ülkesinde öldürme olmayınca düzen olmaz dedi Âşığın sevgilinin zulüm ve çevrini çekmesi ve sonunda aşk derdiyle ölmesi aşkın kanunudur. Aşk ülkesinin düzeni budur.
10. Biz dünyaya önem vermeyip onun nimetlerini terkedenin kuluyuz. O bize candan daha azizdir. Yusuf da olsa, kendim satanla bizim ab verişimiz yoktur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder