Şiir, Sadece: Gazel XLIV

15 Mart 2011 Salı

Gazel XLIV

Fâ'ilâtün/Fâ'ilâtün/Fâ'ilâtün/Fâ'ilün


1. Kıl sabâ gönlüm perişan olduğın canana arz 
    Sûret-i hâlin bu viran mülkün it sultâna arz

2. Derhem olmış sünbülün gûyâ ki kılmışdür ana 
    Mû-be-mû hâl-i dilüm diller uzadup şâne arz

3. Tende cânum bir perinündür emânet sahlaram 
    Ol zemândan kim emânet kıldılar insana arz

4. Halk küfr ehline îmân arz ider men dem-be-dem 
    Küfr-i zülfün eylerem göğsümdeki îmâna arz

5. Sûret-i bî-cân ile cennet dolar büt-hâne tek 
    Kılsalar cennetde tasvîrün çeküp gılmâna arz

6. Mün'imün arz-ı tecemmüldür işi fakr ehline 
    Nola ger dil kılsa her dem derd-i ışkun cana arz

7. Ey Fuzûlî beyle pinhan dutma eşk-i âlüni 
    Eyle her reng ile kim var ol gül-i handana arz


Fuzuli

1. Ey bahar rüzgârı! Gönlümün perişan, olduğunu sevgiliye arz et. Bu viran mülkün (gönlüm) halini sultana bildir.

2. Saçın (üzüntüden) darmadağın olmuş. Sanki tarak dillerin; uzatıp gönlümün halini birer birer, inceden inceye ona arz etmiş.

Tarağın dil uzatması dile benzeyen dişlerinden kinayedir. Sünbûl açık istiare yoluyla saç yerinde kullanılmıştır.

3. Can insana emanet edildiğinden beri tendeki canım peri gibi bir güzelindir. Onu tenimde emanet olarak saklıyorum,

4. Halk kâfirlere iman arzedip onları imana getirmek ister. Ben ise saçının küfürünü (siyahlığını) göğsümdeki imana arzederim.

Başım göğsüme yaslarım anlamına da gelir . Küfr ile iman ara­sında tezat sanatı yapılmıştır.

5. Eğer senin resmini yapıp Cennette gılmana gösterseler Cennet, puthane gibi cansız resimlerle dolar (Cennetteki güzeller şaşkınlıktan put gibi donup kalırlar).

6. Zenginin işi süsünü, zinetini fakire göstermektir. Gönül de aş­kının derdini her an cana arzetse ne olur?

7. Ey Fuzûlî! Kanlı gözyaşını böyle gizli tutma. Her ne şekilde olursa olsun git o gülen güle arzeyle.

Renk kelimesi renk, hile, tarz ve şekil olmak üzere üç anlamıyla da tevriyeli olarak kullanılmıştır. Al, renk, gül kelimeleriyle iham-ı te nasüp yapılmıştır.

Hiç yorum yok: